هم‌نشینی با برخی جریان‌ها در موسیقی به درد این هنر نمی‌خورد

به گزارش خبرگزاری مهر، حسین علیشاپور در ابتدای این نشست با تشکر از مهدوی و شیوافرد گفت: از آقای مهدوی بابت حمایت از موسیقی که بیش از اینکه شکل بازاری داشته باشد، هنری است تشکر می کنم.

 

پوریا شیوافرد نیز در این مراسم درباره ماهیت آلبوم «خیام و مینیمال» و علت توجه به خیام گفت: در ابتدا باید بگویم مفهوم موسیقی نو جای بحث دارد. آنچه در این آلبوم به عنوان بیان شخصی نوشته ام لزوما چیز نویی نیست. تلاش ما هم در جهتی نبوده که بخواهیم به این کار خیلی مدرن و نو نگاه کنیم. دلیل اسم گذاری کار و توجه به خیام این است که او نشانه هایی در کارش دارد که قبل از به وجود آمدن مینیمال از آنها استفاده کرده است. همانطور که شعرهای ژاپنی هم این فاکتور را دارند.

 

وی افزود: می دانیم که کار تخصصی او بعد علمی داشت اما برای اینکه از ریاضیات و فیزیک راه فراری داشته باشد شعر می گفته و سعی می کرده تفکرش را در همان غالب کوچک مطرح کند. اسم خیام و مینیمال در این آلبوم نیز صرفا اشاره به خود خیام بوده است. البته شاعران دیگری هم داشته ایم که رباعی گفته اند اما نه با این کیفیت.

 

این فعال عرصه موسیقی با اشاره به مینیمال بودن شعر خیام گفت: مدعی این نیستم موسیقی ارائه شده در «خیام و مینیمال» مینیمال است. چون آن حوزه تعاریف خودش را دارد و من هم علم این را ندارم که بخواهم اینچنین موسیقی هایی بنویسم. آوردن مکتب مینیمال در موسیقی ما هم خود جای بحث دارد. حداقل فراتر از علم من است. سعی ما این است که در فضای شعر خیام کوتاه و مختصر موسیقی جواب بدهد. چه از لحاظ صنعت ادبی و چه از نظر تصویرسازی هایی که خود او در شعرش انجام داده است یا اینکه فضا سازی هایی که در مفاهیم استفاده کرده در موسیقی مد نظر قرار بگیرد.

 

شیوافرد با اشاره به سازبندی و استفاده از صدای علیشاپور در این آلبوم گفت:  اولین دلیل استفاده از صدای علیشاپور در این آلبوم این بود که من وقتی پارتیتور خود را می نویسم برای آدم مشخص می نویسم. البته نمی دانم این توانایی یا ضعف است اما اصولا نمی توانم چیزی بنویسم در صورتی که برداشتی نسبت به نوازنده اش ندارم. حسین علیشاپور از دوستان چندین و چند ساله است و به اضافه اینکه رنگ صدای او در ذهنم بود، توانایی های ریتمی او به گونه ای بود که تنها کسی بود که می توانست کمک کند.

آهنگساز «خیام و مینیمال» در مورد شیوه ضبط این کار و تمایز آن نسبت به بقیه کارها گفت: در مورد گروه هم مهم ترین عنصری که در این کار وجود داشت این بود که کل کار به صورت آنسامبل نواخته شده بود. کسی که دستی در کار داشته باشد می داند اجرای چنین کاری به صورت آنسامبل بسیار مشکل بود. گروه تمرین های زیادی انجام داد و یکی از مشخصه های مهم این شیوه آن است که ضبط آنسامبل اصولا کیفیتی به کار می دهد که در ضبط لاین لاین به دست نمی آید. مطلب مهم دیگر که ممکن است به چشم نیاید صدابرداری کار بود که آقای اردستانی به خوبی و با شناختی که از صدا دارد، کار را به پایان برد. او بر حسب حال و هوای نوازنده پشت ساز صدا می گیرد.

 

وی در پایان سخنانش از حضور مهدوی قدردانی کرد و گفت: شانس آخری که من آوردم حمایت آقای مهدوی بود که بر خلاف رویه تهیه کنندگان که معمولا دست به چنین کارهایی نمی زنند، به جنبه هنری کار توجه کردند و از جنبه بیزینسی کار چشم پوشی کردند. در مجموع اگر کار خیام و مینیمال خوب از آب درآمده باشد به خاطر تعدادی آدم بوده که درست کنار هم گذاشته شدند تا این کار شکل بگیرد. در این زمینه مدعی هستم که هم خودم توانستم این آدم ها را کنار هم بگذارم و هم شناس بوده که این پکیج جم شده تا این کار به شکل مناسبی وارد بازار شد.

 

حسین علیشاپور در بخشی از این نشست از آلبوم «خیام و مینیمال » به عنوان بارزترین کارش یاد کرد و گفت: من اگر در این چند کاری که در مقام یک شاگرد خوانده ام، بخواهم یکی را به عنوان کار ویژه و بارز خودم نام ببرم از این کار اسم خواهم برد. پوریا شیوافرد که همیشه خودش از کاربرد لفظ موزیسین در مورد خودش ابا دارد موسیقی دانی است که با کلنجارهایی ذهنی که دارد خود را از آب گل در آورده است. موسیقی این کار به نظر من تمبر کار اوست. در آهنگسازی به بیانی رسیده که متعلق به خود اوست. مضاف بر اینکه باید بگویم ارکستری که در اینجا جمع شده حقیقتا ارکستر بسیار توانایی است. یعنی تک تک این دوستان در کار خود بارز هستند. کمانچه آقای صادقی و دریایی خیلی عالی است. قانون خانم نظری و سنتور خانم امینی و تار آقای تحویلداری از بهترین هاست. به گونه ای می توانم بگویم وجه موسیقی 30 سال پیش به آن طرف در آنها وجود دارد چون با هم رفت و آمد دارند و حس و حال هم را می شناسند و چشم داشتی هم ندارند.

 

وی با اشاره به لزوم اجرای این کار گفت : انشالله امیدواریم این کار اجرا شود و بنده اگر این اتفاق بیافتد به عنوان یکی از اعضای این گروه بسیار خوشحال می شوم. البته این نکته را هم اضافه کنم که خیام و مینیمال به لحاظ مختصات اجرایی کار بسیار سختی است چون کاملا چند صدایی است. کاش شرایط مهیا بود و دوستان می توانستند بر سر تمرین ها هم بیایند تا ببینند آنچه به صورت سی دی عرضه شده درست مطابق آن چیزی است که ارکستر نواخته است.

 

این هنرمند عرصه موسیقی در پایان سخنانش با اشاره به نقش رسانه در شناسایی کارهای قابل توجه در عرصه موسیقی تاکید کرد: به نظر من دیگر وقت آن رسیده تا جامعه مطبوعاتی و موسیقی که بنده هم هر دو آنها را تجربه کرده ام ،دست به دست هم دهند و کارهای ویژه تر را درشت تر نشان دهند. هم نشینی برخی جریان های متداول در موسیقی و جریان رسانه ای به درد موسیقی و رسانه نمی خورد. هیچ کدام از این مبادلات که در حال حاضر بیشتر هم شاهد آن ها هستیم، فایده خاصی ندارند و فقط جنبه خبررسانی را در دل دارند گویی تحلیل کنار می رود. تحلیل کارهایی مثل خیام و مینیمال جریانات متمایز موسیقی را پررنگ می کند و این به درد موسیقی می خورد. امیدوارم این اتفاق بیافتد.

 

رضا مهدوی که سخنران آخر این نشست بود و تهیه کنندگی پروژه «خیام و مینیمال» را به عهده داشت با اشاره به سابقه آشنایی خود با شیوافرد گفت: آشنایی من با آقای شیوافرد به سال ها قبل و در رابطه با کار بی کلام ایشان باز می گردد. در ادامه دیدم ایشان دغدغه هایی دارد که در روزگار امروز به سادگی به دست نمی آید و سهل و ممتنع است. الان هم که این کار آمده می بینم او آدمی است که صرفا به موسیقی فکر می کند و عاشق موسیقی است. به هر قیمتی هم حاضر نیست موسیقی خود را نابود کند تا تابع سفارشاتی باشد که بعضی ها بر آن نام جامعه مافیایی می گذارند. این رویه مرسوم است که همه چیز باید در یک جهت و تفکر خاص حرکت کند اما شیوافرد به اینها فکر نمی کند و ماحصل می شود «خیام و مینیمال». اساسا کسی که دارای فلسفه فکری است به خصوص در نسل جوان، علاقه دارم حامی او باشم .البته هیچ کار خاصی انجام نداده ام اما  من کسی هستم که دوست داشتم در تولید این کار نقشی داشته باشم و بنابراین با اولین پیشنهاد پذیرفتم.

 

سپس شیوافرد نیز در این بخش گفت: سری به گذشته و به دوره مدیریتم در حوزه هنری می زنم. به گمان من این کار باید در حوزه هنری تولید می شد. در حوزه هنری بخشی به نام موسیقی تجربی داشتیم و تا زمانی هم که من در آنجا بودم 18 کار را تولید کردم. اولین کار تجربی ما در حوزه هنری از سال 74 با آلبوم «صبحدم» سالار عقیلی بود که در آن موقع هنرجوی هنرستان بود و 17 سال سن داشت. این کار زمینه ساز 17 کار دیگر شد.

 

مهدوی با اشاره به تعریفی که در مورد فضای تجربی موسیقی دارد، گفت: کار تجربی به این معنا نیست که صرفا یک تجربه در بین است بلکه کار جوان هایی با استعداد خاص است که چه بسا به مرحله استادی رسیده اند اما به خاطر سن و جایگاه آنها، در اجتماع این اجازه را نمی دهد به آنها استاد بگوییم. یعنی دارای قابلیت های ویژه هستند. هدف از موسیقی تجربی که در دفتر پژوهش های کاربردی مرکز موسیقی حوزه هنری به وجود آوردم این بود که این کارها به گونه ای دیگر دیده شود و این شهرت گرایی و میل به یافتن اسامی خاص در این قضیه مورد توجه قرار بگیرد. البته بحث تجربی تنها در ایران مفهوم تازه ای است اما در اروپا و مغرب زمین این بحث سال هاست مورد توجه قرار گرفته و چهره های شاخصی از آن جریان سربرآورده اند و بانک ها، موسسات و دولت ها هم از آنها حمایت می کنند.

 

او درباره شیوه کار شیوافرد و المان هایی که در این کار دیده است، گفت: این کار کاری بود که در عین حال که جوانگرایانه، ایده آل منش و فلسفی بود، کاری است که می تواند الگو ساز شود و دیگران از آن الهام بگیرند و این راه را ادامه دهند. کاری است که صحنه آن می تواند تاثیر زیادی در بهتر دیده شدنش داشته باشد. به دوستان توصیه کردم به هر شکل ممکن در اجراهای داخلی، خارجی و حتی جشنواره ای آن را ارائه دهند. معتقدم اگر این کار تصویری دیده می شد به مراتب در بهتر و زودتر دیده شدنش موثر بود چرا که کاری کاملا روایی است و می تواند صحنه فوق العاده ای داشته باشد. این صرفا یک موسیقی شنیداری نیست بلکه می شود آن را در لحظات مختلف، در کنار کتاب خواندن، در کنار سفر رفتن و در کنار با خانواده نشستن و چای نوشیدن و حتی یک محفل کاملا ادبی گوش داد.

وی ادامه داد: می خواهم نفس خودم را کنترل کنم و اگر قرار است 10 سال دیگر هم در این زمینه کار کنم، با همین تفکر مسیر را ادامه بدهم و وقتی پس از سال ها کارها را کنار هم قرار می دهم ببینم کارنامه ای پربار دارم که علیرغم اینکه هنرمندانش از من راضی هستند من هم از خودم راضی هستم و توانسته ام اثر انگشت راوی آذر کیمیا را ریشه دار کنم.